Investment
સોમાંથી નવ્વાણું રોકાણકારોને એવો સવાલ સતાવતો હોય છે કે અમારી કમાણી દેખાતી જ નથી. જેટલું આવે છે તેટલું વપરાઇ જ જાય છે. માથે દેવું થાય તે જૂદું. આવા સંજોગોમાં બચત, મૂડીરોકાણ અને તેમાંથી કમાણીની આશા પણ કેવી રીતે રાખવી? એટલું જ નહિ નિવૃત્તિની ઉંમરે પણ આર્થિક પળોજણમાંથી છૂટવાનો કોઇક તો રસ્તો બતાવો
કેટલાક માણસો માત્ર પૈસા કમાઇ જાણે છે અને કેટલાક માણસો માત્ર બચાવી જાણે છે, પરંતુ કેટલાક માણસો એવા પણ હોય છે કે જેઓ માત્ર પૈસા ખર્ચી જાણે છે. બહુ જ ઓછા માણસો એવા જોવા મળશે કે જે યોગ્ય રીતે પૈસા બચાવી જાણે છે, પૈસા બનાવી જાણે છે અને યોગ્ય રીતે પૈસા વાપરી પણ જાણે છે. પૈસાની બચત, કમાણી અને ખર્ચનું આયોજન યોગ્ય રીતે કરેલું હોય તો જીવનમાં ભાગ્યે જ આર્થિક ભીડ પડે આના માટે કોઇ સ્પેશિયલ ક્લાસ ભરવાની કે ટયૂશન રખાવવાની જરૂર નથી હોતી પરંતુ કુદરતના ઇકોનોમિક્સમાં ભલભલા ગોથાં ખાઇ જાય છે.
આખી જિંદગી બચત અને કરકસરના પાઠ ગોખી ગોખીને ગાંડા થઇ ગયેલા લોકોના બે છેડા માંડ ભેગા થતાં હોય છે. તો બીજી બાજુ આખી જિંદગીમાં પૈસાની તમા નહી રાખનારા લોકોની તમામ આર્થિક જરૂરિયાતો કુદરતી રીતે જ સુપેરે પાર પડી જતી હોય છે. નક્કર અને કડવી વાસ્તવિકતા એ પણ છે કે, બાસમતી ચોખાની પાંચ મણની બોરી ખરીદી શકે છે તે ઉપાડી નથી શકતો અને જે ઉપાડી શકે છે તે ખરીદી નથી શકતો. પૈસો બચાવીને યોગ્ય જગ્યાએ મૂડીરોકાણ કર્યા બાદ તેમાંથી મળતાં રિટર્નનો કેવી રીતે ખર્ચ કરવો તે પણ એક કળા છે.
ત્રેવડ ત્રીજો ભાઇ છે
પૈસા કમાવા કરતાં પણ સૌ પ્રથમ પ્રાયોરિટી પૈસા બચાવવાને આપો ઘણાં માણસો આખી જિંદગી માત્ર પૈસા કમાવા અને બચાવવામાં જ ખર્ચી નાખે છે. પૈસા કમાવાની આંધળી દોટમાં ''સુખ-શાંતિ’’રૂપી સ્ટેશન ક્યાંય પાછળ રહી જાય છે. આને કરકસર નહિ કંજૂસાઇ કહેવાય. ૨૪ ઈંચના ટી..વી.ની જરૂરિયાત હોય પણ હોમ થિયેટર, મ્યૂઝિક સિસ્ટમવાળું મોંઘુંદાટ ટી.વી., ચાર માણસના પરિવાર માટે ૧૩પ લિટરનું ફ્રીઝ પૂરતું હોય છતાં જમ્બો ફ્રીઝ, કાર રોકડેથી ખરીદવાની જરૂર અને સગવડ હોય છતાં હપતેથી લક્ઝુરિયસ કારની ખરીદી, ક્રેડિટકાર્ડથી ખરીદી, ઘરમાં જ પાર્ટી આપી શકાય અને નાની અમથી ગિફ્ટથી પણ ચાલી જાય
પૈસો પૈસાને ખેંચે
મૂડીરોકાણ માટે, શેરબજારમાં ટ્રેડિંગ કે સટ્ટો, રિયાલ્ટી, સોના-ચાંદી કે બેન્કમાં એફ.ડી. મારફત કમાવા માટે પણ પહેલાં પૈસૌ તો જોઇએ જ. ઉપર જણાવેલા ઉપરાંત સંખ્યાબંધ ખર્ચાઓ ઉપર યોગ્ય રીતે કાપ મૂકીને બચાવેલી મૂડી પણ એક જાતની કમાણી જ છે. આવી કમાણીનું યોગ્ય સ્ત્રોતમાં કરેલું મૂડીરોકાણ પૈસો બનાવવામાં ખૂબજ મદદરૂપ થાય છે. નાની મૂડીથી બચત અને બચતમાંથી સલામત મૂડીરોકાણની શરૂઆત કરી હોય તો લાંબા ગાળે ચોક્કસ પૈસો બનાવી શકાય છે. શરૂઆત બેન્ક એફ.ડી., વીમો, ઘરનું ઘર, સોના-ચાંદી અને મ્યુચ્યુઅલ ફંડથી કરો અને શેરબજારમાં લાબાંગાળાના વ્યૂહરચના અપનાવો.
વેત અને વેતો બન્ને સાથે શોભે
વેત એટલે કમાવાની, બચત કરવાની અને ખર્ચ કરવાની તાકાત અને વેતો એટલે આવડત. કમાણી કરીને કરોડો કમાયા પછી કે આખી જિંદગી મજૂરી કરીને ભેગી કરેલી મૂડી પણ યોગ્ય રીતે વાપરવાનું આયોજન કરવામાં ભલભલા ગોથાં ખાઇ જતાં હોય છે. કોઇ વડીલ કે નિષ્ણાત સલાહ આપે તો સામે છાશિયું કરીને કહેશે,'' અમને કમાવાની ખબર પડે છે, તો વાપરવાની નહિ પડતી હોય?’’ પરંતુ સંખ્યાબંધ કિસ્સાઓમાં એવું જોવા મળતું હોય છે કે મકાનની જરૂરિયાત હોય તેની સામે કાર કે લક્ઝુરિયસ ચીજ-વસ્તુઓ ખરીદાય છે. બાળકોની ફી બાકી રહી જાય અને કમ્પ્યૂટરની ખરીદી પહેલાં થઇ જતી હોય છે. પહેલાં સંભવિત ખર્ચાઓ અને ખર્ચશક્તિની યાદી બનાવીને તે મુજબ પ્રાથમિકતા મુજબ કરેલા ખર્ચાઓ આર્થિક સંકટમાંથી બચાવી શકે છે.
કેટલાક માણસો માત્ર પૈસા કમાઇ જાણે છે અને કેટલાક માણસો માત્ર બચાવી જાણે છે, પરંતુ કેટલાક માણસો એવા પણ હોય છે કે જેઓ માત્ર પૈસા ખર્ચી જાણે છે. બહુ જ ઓછા માણસો એવા જોવા મળશે કે જે યોગ્ય રીતે પૈસા બચાવી જાણે છે, પૈસા બનાવી જાણે છે અને યોગ્ય રીતે પૈસા વાપરી પણ જાણે છે. પૈસાની બચત, કમાણી અને ખર્ચનું આયોજન યોગ્ય રીતે કરેલું હોય તો જીવનમાં ભાગ્યે જ આર્થિક ભીડ પડે આના માટે કોઇ સ્પેશિયલ ક્લાસ ભરવાની કે ટયૂશન રખાવવાની જરૂર નથી હોતી પરંતુ કુદરતના ઇકોનોમિક્સમાં ભલભલા ગોથાં ખાઇ જાય છે.
આખી જિંદગી બચત અને કરકસરના પાઠ ગોખી ગોખીને ગાંડા થઇ ગયેલા લોકોના બે છેડા માંડ ભેગા થતાં હોય છે. તો બીજી બાજુ આખી જિંદગીમાં પૈસાની તમા નહી રાખનારા લોકોની તમામ આર્થિક જરૂરિયાતો કુદરતી રીતે જ સુપેરે પાર પડી જતી હોય છે. નક્કર અને કડવી વાસ્તવિકતા એ પણ છે કે, બાસમતી ચોખાની પાંચ મણની બોરી ખરીદી શકે છે તે ઉપાડી નથી શકતો અને જે ઉપાડી શકે છે તે ખરીદી નથી શકતો. પૈસો બચાવીને યોગ્ય જગ્યાએ મૂડીરોકાણ કર્યા બાદ તેમાંથી મળતાં રિટર્નનો કેવી રીતે ખર્ચ કરવો તે પણ એક કળા છે.
ત્રેવડ ત્રીજો ભાઇ છે
પૈસા કમાવા કરતાં પણ સૌ પ્રથમ પ્રાયોરિટી પૈસા બચાવવાને આપો ઘણાં માણસો આખી જિંદગી માત્ર પૈસા કમાવા અને બચાવવામાં જ ખર્ચી નાખે છે. પૈસા કમાવાની આંધળી દોટમાં ''સુખ-શાંતિ’’રૂપી સ્ટેશન ક્યાંય પાછળ રહી જાય છે. આને કરકસર નહિ કંજૂસાઇ કહેવાય. ૨૪ ઈંચના ટી..વી.ની જરૂરિયાત હોય પણ હોમ થિયેટર, મ્યૂઝિક સિસ્ટમવાળું મોંઘુંદાટ ટી.વી., ચાર માણસના પરિવાર માટે ૧૩પ લિટરનું ફ્રીઝ પૂરતું હોય છતાં જમ્બો ફ્રીઝ, કાર રોકડેથી ખરીદવાની જરૂર અને સગવડ હોય છતાં હપતેથી લક્ઝુરિયસ કારની ખરીદી, ક્રેડિટકાર્ડથી ખરીદી, ઘરમાં જ પાર્ટી આપી શકાય અને નાની અમથી ગિફ્ટથી પણ ચાલી જાય
પૈસો પૈસાને ખેંચે
મૂડીરોકાણ માટે, શેરબજારમાં ટ્રેડિંગ કે સટ્ટો, રિયાલ્ટી, સોના-ચાંદી કે બેન્કમાં એફ.ડી. મારફત કમાવા માટે પણ પહેલાં પૈસૌ તો જોઇએ જ. ઉપર જણાવેલા ઉપરાંત સંખ્યાબંધ ખર્ચાઓ ઉપર યોગ્ય રીતે કાપ મૂકીને બચાવેલી મૂડી પણ એક જાતની કમાણી જ છે. આવી કમાણીનું યોગ્ય સ્ત્રોતમાં કરેલું મૂડીરોકાણ પૈસો બનાવવામાં ખૂબજ મદદરૂપ થાય છે. નાની મૂડીથી બચત અને બચતમાંથી સલામત મૂડીરોકાણની શરૂઆત કરી હોય તો લાંબા ગાળે ચોક્કસ પૈસો બનાવી શકાય છે. શરૂઆત બેન્ક એફ.ડી., વીમો, ઘરનું ઘર, સોના-ચાંદી અને મ્યુચ્યુઅલ ફંડથી કરો અને શેરબજારમાં લાબાંગાળાના વ્યૂહરચના અપનાવો.
વેત અને વેતો બન્ને સાથે શોભે
વેત એટલે કમાવાની, બચત કરવાની અને ખર્ચ કરવાની તાકાત અને વેતો એટલે આવડત. કમાણી કરીને કરોડો કમાયા પછી કે આખી જિંદગી મજૂરી કરીને ભેગી કરેલી મૂડી પણ યોગ્ય રીતે વાપરવાનું આયોજન કરવામાં ભલભલા ગોથાં ખાઇ જતાં હોય છે. કોઇ વડીલ કે નિષ્ણાત સલાહ આપે તો સામે છાશિયું કરીને કહેશે,'' અમને કમાવાની ખબર પડે છે, તો વાપરવાની નહિ પડતી હોય?’’ પરંતુ સંખ્યાબંધ કિસ્સાઓમાં એવું જોવા મળતું હોય છે કે મકાનની જરૂરિયાત હોય તેની સામે કાર કે લક્ઝુરિયસ ચીજ-વસ્તુઓ ખરીદાય છે. બાળકોની ફી બાકી રહી જાય અને કમ્પ્યૂટરની ખરીદી પહેલાં થઇ જતી હોય છે. પહેલાં સંભવિત ખર્ચાઓ અને ખર્ચશક્તિની યાદી બનાવીને તે મુજબ પ્રાથમિકતા મુજબ કરેલા ખર્ચાઓ આર્થિક સંકટમાંથી બચાવી શકે છે.